Sekretari i Thesarit i SHBA-së dhe negociatori më i lartë tregtar i Amerikës, filluan bisedimet me zyrtarë të lartë kinezë në Zvicër të shtunën, me qëllim uljen e tensioneve në një mosmarrëveshje që kërcënon të ndërpresë tregtinë midis dy ekonomive më të mëdha në botë dhe të dëmtojë ekonominë globale.
Sekretari i Thesarit, Scott Bessent dhe Përfaqësuesi i Tregtisë i SHBA-së, Jamieson Greer kanë filluar takimet në Gjenevë me një delegacion kinez të udhëhequr nga Zëvendëskryeministri, He Lifeng.
Diplomatët nga të dyja palët konfirmuan gjithashtu se bisedimet kanë filluar, por folën në mënyrë anonime. Vendi i saktë i bisedimeve nuk u bë publik.
Megjithatë, një autokolonë me makina dhe furgonë të zinj u pa duke ardhur e duke dalë nga shtëpia e ambasadorit zviceran në delegacionin e Kombeve të Bashkuara në qytetin e pasur, tha një burim diplomatik, duke folur në kushte anonimiteti për shkak të ndjeshmërisë së takimit.
Ai tha se palët u takuan për rreth dy orë përpara se të niseshin për një drekë të organizuar më parë.
Perspektivat për një përparim të madh duken të zbehta. Por ka shpresë që të dy vendet do të zvogëlojnë taksat masive – tarifat – që kanë vendosur mbi mallrat e njëri-tjetrit, një veprim që do të lehtësonte tregjet financiare botërore dhe kompanitë në të dy anët e Oqeanit Paqësor që varen nga tregtia SHBA-Kinë.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, muajin e kaluar i rriti tarifat amerikane ndaj Kinës në një total prej 145%, dhe Kina u hakmor duke goditur importet amerikane me një taksë prej 125%. Tarifat kaq të larta në thelb çojnë në bojkotimin e produkteve të njëra-tjetrës nga vendet, duke prishur tregtinë që vitin e kaluar arriti në 660 miliardë dollarë.
Edhe para se të fillonin bisedimet, Trump sugjeroi të premten se SHBA-të mund të ulnin tarifat ndaj Kinës, duke thënë në një postim në Truth Social se “Tarifa 80% duket e drejtë! Varet nga Scott”.
Sun Yun, drejtoreshë e programit të Kinës në Qendrën Stimson, vuri në dukje se kjo do të jetë hera e parë që He dhe Bessent do të flasin. Ajo dyshon se takimi i Gjenevës do të japë ndonjë rezultat thelbësor.
“Skenari më i mirë është që të dyja palët të bien dakord për të ulur tensionet… tarifat në të njëjtën kohë”, tha ajo, duke shtuar se edhe një ulje e vogël do të dërgonte një sinjal pozitiv. “Nuk mund të jenë vetëm fjalë.”
Që kur u kthye në Shtëpinë e Bardhë në janar, Trump i ka përdorur në mënyrë agresive tarifat si armën e tij të preferuar ekonomike. Ai, për shembull, ka vendosur një taksë prej 10% mbi importet nga pothuajse çdo vend në botë.
Por lufta me Kinën ka qenë më intensive. Tarifat e tij ndaj Kinës përfshijnë një tarifë prej 20% që synon të ushtrojë presion mbi Pekinin që të bëjë më shumë për të ndaluar rrjedhën e fentanilit sintetik të opioidit në Shtetet e Bashkuara.
Pjesa e mbetur prej 125% përfshin një mosmarrëveshje që daton që nga mandati i parë i Trump dhe vjen pas tarifave që ai vendosi ndaj Kinës në atë kohë, që do të thotë se tarifat totale për disa mallra kineze mund të kalojnë 145%.
Gjatë mandatit të parë të Trump, SHBA-të pretenduan se Kina përdor taktika të padrejta për t’i dhënë vetes një avantazh në teknologjitë e përparuara si informatika kuantike dhe makinat pa shofer. Këto përfshijnë detyrimin e kompanive amerikane dhe të kompanive të tjera të huaja për të dorëzuar sekretet tregtare në këmbim të aksesit në tregun kinez; përdorimin e parave qeveritare për të subvencionuar firmat vendase të teknologjisë; dhe vjedhjen e plotë të teknologjive të ndjeshme.
Këto çështje nuk u zgjidhën kurrë plotësisht. Pas gati dy vitesh negociatash, Shtetet e Bashkuara dhe Kina arritën një të ashtuquajtur marrëveshje të Fazës së Parë në janar 2020. SHBA-të ranë dakord atëherë të mos vazhdonin me tarifa edhe më të larta ndaj Kinës, dhe Pekini ra dakord të blinte më shumë produkte amerikane. Çështjet e vështira – të tilla si subvencionet e Kinës – u lanë për negociata të ardhshme.
Por Kina nuk i realizoi blerjet e premtuara, pjesërisht sepse COVID-19 ndërpreu tregtinë globale menjëherë pasi u shpall armëpushimi i Fazës Një.
Debati mbi politikën teknologjike të Kinës tani rifillon. Trump është gjithashtu i shqetësuar nga deficiti masiv tregtar i Amerikës me Kinën, i cili arriti në 263 miliardë dollarë vitin e kaluar.
Të premten në Zvicër, Bessent dhe Greer u takuan gjithashtu me presidenten zvicerane, Karin Keller-Sutter.
Muajin e kaluar, Trump pezulloi planet për të vendosur tarifa të larta prej 31% për mallrat zvicerane — më shumë se tarifat prej 20% që ai vendosi për eksportet nga Bashkimi Evropian. Për momentin, ai i ka ulur këto taksa në 10%, por mund t’i rrisë ato përsëri.
Qeveria në Bernë po ndjek një qasje të kujdesshme. Por ka paralajmëruar për ndikimin në industritë kryesore zvicerane si orët, kapsulat e kafesë, djathi dhe çokollata.
“Një rritje e tensioneve tregtare nuk është në interes të Zvicrës. Masat kundër rritjes së tarifave të SHBA-së do të sillnin kosto për ekonominë zvicerane, veçanërisht duke i bërë importet nga SHBA-ja më të shtrenjta”, tha qeveria javën e kaluar, duke shtuar se dega ekzekutive “prandaj nuk po planifikon të vendosë ndonjë kundërmasë në kohën e tashme”.
Qeveria tha se eksportet zvicerane në Shtetet e Bashkuara të shtunën do t’i nënshtroheshin një tarife shtesë prej 10% dhe një tarife tjetër prej 21% duke filluar nga e mërkura.
Shtetet e Bashkuara janë partneri i dytë më i madh tregtar i Zvicrës pas BE-së – blloku me 27 vende anëtare që pothuajse rrethon vendin e pasur alpin me më shumë se 9 milionë banorë. Tregtia e mallrave dhe shërbimeve SHBA-Zvicër është katërfishuar gjatë dy dekadave të fundit, tha qeveria.
Qeveria zvicerane tha se Zvicra hoqi të gjitha tarifat industriale më 1 janar të vitit të kaluar, që do të thotë se 99% e të gjitha mallrave nga Shtetet e Bashkuara mund të importohen në Zvicër pa taksa. AP/rtsh
