Nga: PhD. Xhavit LIPAJ, Andermatt
( Pjesa e parë )
Kur të mos thuash është më e ndershme se kur të flasësh. Ka një gjuhë që nuk shkruhet. Një fjali që fillon me frymëmarrje dhe përfundon në sy.
Një urti që nuk shpallet, por rri pezull në ajër si avulli mbi çajin e një mëngjesi të qetë. Kjo është heshtja – mësuesja e parë e atyre që kanë jetuar më shumë se kanë folur.
Heshtja nuk është mungesë. Është prani që nuk kërkon vëmendje. Nuk është boshësi. Është vendi ku fjalët dorëzohen përballë së vërtetës që nuk zë vend në gojë. Në një botë ku gjithçka kërkon të dëgjohet, heshtja është forma më fisnike e vetëkontrollit.
Ajo është një akt moral. Sepse kur mund të flasësh dhe zgjedh të mos e bësh, je duke dëshmuar se e ke tejkaluar egon – e cila gjithmonë do të jetë e dëgjuar, e pranuar, e duartrokitur. Të mos folësh për veten Shumë e thjeshtë është të shpalosësh vetveten sa herë që të jepet fjala. Por në të vërtetë, njerëzit nuk të kërkojnë për të dëgjuar historinë tënde – ata kërkojnë dikë që nuk u tregon historinë e vet për çdo plagë që tregojnë ata. Të flasësh për veten është lehtësi.
Të mos flasësh për veten, është art. Aty ku dikush të rrëfen dhimbjen e tij, mos e zë vendin me tregime të tuat. Mos konkurro dhimbjen. Dhimbja nuk është garë. Ndërhyrja e tepruar është mungesë respekti për heshtjen që kërkon dëgjim. Heshtja që dëgjon, jo që ignoron. Nuk është çdo heshtje e virtytshme.
Ka heshtje që janë mbyllje, shpërfillje, arrogancë. Por heshtja që dëgjon është forma më e lartë e dashurisë së heshtur. Dëgjimi i vërtetë nuk është një teknikë komunikimi — është një mënyrë jetese. Është bindja se njeriu tjetër nuk është vetëm një trup që flet, por një shpirt që kërkon dëgjim pa gjykim. Kur njeriu mëson të dëgjojë pa përgatitur përgjigjen, ai e ka tejkaluar nevojën për të qenë qendra e bisedës.
Ai ka hyrë në rrugën e urtësisë.
Zërat që ngatërrojnë mendjen dhe fshehin zemrën
Fjalët janë gjithnjë më të shpejta se mendimi. Në këtë shpejtësi, shumë prej nesh flasin për të mos dëgjuar veten. Por kur nuk ndalon për të dëgjuar heshtjen tënde, fjalët e tua janë jehona të pasigurisë, jo instrumente të së vërtetës. Fjalët, në formën e tyre më të përkryer, janë heshtje të formuluara. Dhe çdo njeri që nuk njeh heshtjen, është i rrezikshëm me fjalët.
Të heshtësh për të mos pushtuar
Njeriu që flet shumë për veten, nuk të dëgjon. Ai kërkon publik. Ai nuk po bashkëbisedon — po mban fjalim. Dhe kur dikush mban fjalim në një bisedë, biseda vdes.
Të heshtësh është të krijosh hapësirë për tjetrin.
Është një akt i thellë respekti. Një pohim i nënkuptuar: “Ti je i rëndësishëm aq sa edhe unë.” Në këtë botë që kërkon gjithnjë të pushtojë – hapësirë, vëmendje, kohë – heshtja është mosha më e lartë e pjekurisë shpirtërore.
Kur heshtja është mësim
Ky njeri nuk fliste shumë. Por kur e bënte, ne ndalonim frymën. Sepse fjalët e tij nuk ishin të rastësishme. Ato kishin kaluar filtrin e përvojës, të dhimbjes, të vetmisë, të dashurisë, të moskuptimit, të pendesës. Ai kishte heshtur për vite me radhë. Dhe kjo heshtje i kishte kthyer fjalët e pakta në perla të rënda.
Fjalët e tij nuk ishin për t’u duartrokitur. Ishin për t’u mbajtur mend kur gjithçka tjetër harrohej.
Përmbyllje e Kapitullit
Dhe çdo zgjedhje e bërë me vetëdije, është një hap më pranë urtësisë. Zëri i qetë është më i fuqishmi — sepse ai nuk kërkon të dëgjohet, por dëshmon se di të mos flasë kur bota kërkon zhurmë.
( Nesër me datë 23.04.2025, vazhdojmë me pjesën e dytë)
Enkas për SAM24.info
